از جمله مهارت های لازم برای مصون ماندن نوجوانان و جوانان در مقابل رفتارهای پرخطر نظیر موادمخدر و روان گردان ها،مهارت جرأتمندی و ابراز وجود است.

جرأتمندی مهارتی است که به فرد اجازه می دهد تا بدون بهره گیری از هرگونه خشونت، پرخاشگری و تجاوز به حقوق دیگران، بتواند ضمن احترام به حقوق دیگران در قالبی بسیار معقول، آرام، آزادانه، با اعتماد به نفس کامل، نسبت به ابراز مستقیم و صادقانه افکار، احساسات، خواسته ها و ارزش های خود درباره یک موقعیت مبادرت کند و از حقوق خود دفاع کند. بدون اینکه به شأن فردی و اجتماعی اش لطمه ای وارد شود.

افراد جرأتمند:

۱) به آسانی می توانند آنچه درونشان است، صادقانه بیان کرده و ابراز عقیده کنند بدون اینکه آسیب و لطمه ای به روابط آنها با دیگران وارد شود.

۲) بدون هرگونه رودربایستی و تهدید از دیگران تقاضا می کنند تا رفتار نامطلوب شان را تغییر دهند.

۳) در صورتی که دیگران از آنها تقاضا و درخواست غیرمنطقی از جمله مصرف سیگار، موادمخدر، روان گردان ، الکل، روابط سوءجنسی و... داشته باشند، خود را ارزان نمی فروشند، بلکه با قاطعیت و صراحت جواب رد می دهند و توان �نه گفتن� آنها بالاست. به عبارتی نگران ناراحت شدن دیگران نیستند.

۴) به راحتی احساسات مثبت و منفی خود را ابراز می کنند و دغدغه ای در این خصوص ندارند، به گونه ای که احساس گناه نمی کنند زیرا کاملا می دانند که وظیفه آنها خوشنود نگه داشتن همه دوستان شان نیست.

۵) از توان کافی برای برقراری ارتباط و تعاملات اجتماعی برخوردار هستند.

۶) صریح هستند یعنی در مواقع لزوم دیدگاه خود را به صورت ساده، قابل فهم، مستقیم، مختصر و بدون هرگونه واسطه بیان می کنند.

۷) در صورت نیاز تصمیمات قبلی خود را تغییر می دهند به گونه ای که اگر به تقاضای دوست شان قبلا پاسخ مثبت داده اند، اما امروز اگر مصلحت نباشد، به راحتی �نه� می گویند.

۸) نسبت به خود احساس خوبی دارند و برای خود احترام قایل اند.

۹) در موقعیت های مختلف روزانه تسلط کافی دارند. بر این اساس تصمیمات منطقی می گیرند.

۱۰) برای دیگران نیز احترام و ارزش قائل اند.

۱۱) به طور مستمر عملکرد خود را ارزیابی می کنند.

۱۲) در صورت عصبانیت، خشم خود را ابراز و دلیل آن را به طرف مقابل بیان می کنند.

۱۳) در صورت نیاز و ابهام از دیگران سوال می کنند.

۱۴) در زمان سخن گفتن با قدرت و صلابت صحبت می کنند.

برای دستیابی به مهارت جرأتمندی و ابراز وجود، ضرورت دارد والدین عزیز از دوران کودکی نکات لازم را به فرزندان خود آموزش دهند تا آنها بتوانند در ایام نوجوانی با تسلط بر این مهارت از آسیب پذیری مصون بمانند.