تأثیر ایمان و اعتقاد سالم در بروز رفتارهاى صحیح و شایسته

واضح و آشکار است که اگر انسان داراى ایمان و افکار و اعتقادات درست و سالمى باشد ، غالباً رفتارها و اعمال او نیز بر اساس درستى و پاکى خواهد بود . دراین باره به برخى از آیات و روایات در این زمینه اشاره می کنیم :

1. � قُلْ كُلٌّ یَعْمَلُ عَلَى شَاكِلَتِهِ فَرَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدَى سَبِیلاً ؛ بگو هر کس طبق شخصیت و خلق و خوى خود عمل مى‏کند ، پس پروردگار شما آن‏ها را که راهشان هدایت یافته‏تر است بهتر مى‏شناسد .� (اسراء/84)

�شاکله� در اصل از ریشه �شکل� به معنى �دربند کردن حیوان� است.¹ از آن‏جا که روحیات و سجایا و عادات هر انسانى او را مقید به رویّه‏اى مى‏کند ، به آن �شاکله� مى‏گویند.² در حقیقت �شاکله� همان هویّت و شخصیت درونى هر انسانى است که عواملى متعددى از قبیل روحیّات و عادات و به ‏ویژه افکار و اعتقادات شخص، در شکل‏گیرى آن مؤثر است .

این شاکله در نوع و کیفیت اعمال و رفتارهاى انسان کاملاً تأثیرگذار است .

2. �الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَنزَلَ عَلَى عَبْدِهِ الْكِتَابَ وَلَمْ یَجْعَل لَّهُ عِوَجَا ، قَیِّمًا لِّیُنذِرَ بَأْسًا شَدِیدًا مِن لَّدُنْهُ وَیُبَشِّرَ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا حَسَنًا ؛ حمد مخصوص خدایى است به این کتاب (آسمانى) را بر بنده (برگزیده‏اش) نازل کرد. هیچ‏گونه انحرافى در آن قرار نداد و کتابى که سر و سامان‏دهنده (به وضع کسانى که به آن عمل مى‏کنند) است ، تا (بدکاران را) از عذاب شدید بترساند و مؤمنان را که عمل صالح انجام مى‏دهند ، بشارت دهد که پاداش نیکویى براى آن‏ها است .� (کهف/1-2)

آنچه از دو آیه فوق محل نظر است، آنجاست که مى‏فرماید: و یبشّر المؤمنین الذین یعملون الصالحات. در اینجا خداوند با توصیف مؤمنان به انجام اعمال صالح، بین اعتقادات سالم و ایمان از یک طرف و انجام اعمال درست و رفتارهاى صالح از طرف دیگر ارتباط و پیوند برقرار کرده است .

علاوه بر آیه فوق تمامى آیاتى که در آن‏ها مؤمنان توصیف به انجام اعمال صالح شده‏اند ، مى‏تواند شاهد و دلیل بر مدعاى ما باشد  .

به عبارتی می توان گفت؛ طبیعت و اقتضاى ایمان و اعتقادات سالم آن است که از انسان معتقد با ایمان، رفتار شایسته و سالم سر زند و به اصول اعتقادى و ایمانى خود پایبند باشد . البته این نکته را نباید فراموش کرد که این مسأله به صورت قطعى نیست و کلیّت ندارد ؛ زیرا چه بسا ممکن است از فرد با ایمانى نیز اعمال ناشایست و بر خلاف اقتضاى ایمانش سر بزند که این خود بنا بر علل و عواملى مى‏باشد.